بیماری‌های خونی

یکی از زیرمجموعه های بیماری های خونی، می‌تواند سرطان‌های خون باشد. لوسمی و لنفوم از جمله سرطان‌های نسبتا شایع در جهان و ایران و با نرخ کشندگی بالا به حساب می‌آیند. طبق آخرین آمار‌های موجود لنفوم و لوسمی به ترتیب هشتمین و نهمین سرطان شایع ایران بوده و به ترتیب هفتمین و ششمین نرخ کشندگی را دارند. بیش از 80 درصد لوسمی‌های لنفوییدی و بیش از دو سوم موارد مبتلا به انواع لنفوم‌ها از لنفوسیت‌های B منشا می‎گیرند. بنابراین هدف قرار دادن سلول‌های مشتق از رده لنفوسیت‌های B می‌تواند درمان اختصاصی برای طیف وسیع و شایعی از انواع لنفوم‌ها و لوسمی‌ها باشد.

یکی از روش‌های ایمنی‌درمانی استفاده از لنفوسیت‌های T دستکاری ژنتیکی شده است که در سطح خود گیرنده اختصاصی ضد یک نشانگر سرطانی را بیان می‌کنند. به این سلول‌ها لنفوسیت‌های T گیرنده آنتی‌ژنی کایمری یا CAR T-CELLs گفته می‌شود.

برای هدف‌گیری سلول‌های مشتق از رده لنفوسیت B آنتی‌ژن CD19 که به عنوان Pan B-Cell Antigen شناخته می‌شود، به عنوان یک هدف مناسب شناخته شده است. اولین کارآزمایی بالینی انجام شده در این زمینه در سال 2010 انجام شده است و تاکنون بیش از 20 کارآزمایی بالینی در درمان انواع بدخیمی‌های رده B-Cell شامل CLL و ALL و انواع لنفوم‌های غیرهوچکینی انجام شده است که نتایج آن‌ها منجر به تایید این روش درمانی در سال 2017 شد. در حال حاضر این روش درمانی برای بیمارانی که موارد عود کرده یا مقاوم به درمان بوده‌اند در ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا به کار گرفته می‌شود. با این حال بیماران ایرانی به این فناوری درمانی دسترسی ندارند و برای برخورداری از این امکان، هزینه‌های سنگینی به کشور و بیماران تحمیل می‌شود. این محصول در مراحل پیش بالینی و کارآزمائی‌های بالینی بوده و در صورتی که نتایج قابل قبول در درمان بدخیمی‌های خونی از خود نشان دهد، پس از اخذ مجوزهای مورد نظر از سازمان غذا و دارو و نهادهای نظارتی داخلی و بین‌المللی، در طی سال‌های آتی وارد زنجیره درمانی و بازار فروش خواهد شد.