بیماری‌های خودایمنی

آرتریت روماتوئید (RA)

RA، یک بیماری خودایمن مزمن با علت ناشناخته است. شایع‎ترین شکل این بیماری، آرتریت مزمن التهابی است که با التهاب غشای سینوویال مفاصل مبتلا شروع شده و مفاصل به علت التهاب، ضخیم شدن غشاي مفصلی و تجمع مایع، متورم و دردناك می‌شوند. این وضعیت به مرور زمان باعث تخریب غضروف، خوردگی استخوان، بدشکلی مفصل و در نهایت ناتوانی عضو مبتلا می‌شود. از دو دهه گذشته تاکنون، درمان بیماری RA تغییرات چشمگیری داشته است. درگذشته هدف از درمان، سرکوب علائم التهاب بوده و با استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و گلوکوکوتیکوئیدها، درد و التهاب را کاهش می‌دادند؛ ولی قادر به جلوگیری از پیشرفت بیماری یا آسیب‎های وارد شده به غضروف و استخوان نبودند. بعد از آن، نسل جدید داروهای RA وارد بازار گردید که علاوه‎ بر تخفیف درد و التهاب و کاهش پروتئین‎های فاز حاد، تا حدی از پیشرفت بیماری پیشگیری می‌کنند.
داروهای بیوتکنولوژی به دلیل قیمت بالا هزینه زیادی را از نظر مالی بر بیماران داشته و همه بیماران قادر به مصرف این داروها نیستند و حداقل بایستی به مدت 3 سال مصرف شوند تا یک کیفیت خوب زندگی برای بیماران ایجاد کنند. مشکل دیگر در بیماری RA این است که معمولاً زمانی تشخیص و درمان دارویی صورت می‌گیرد که بیماران دچار تخریب غضروف یا استخوان شده و درمان دارویی قادر به ترمیم بافت‎های آسیب‎دیده نیستند و با وجود بهبود کلینیکی، تخریب بافت استخوان و غضروف باقی‎مانده یا حتی پیشرفت پیدا می‌کند. با توجه به این موارد، سلول درمانی می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای پیشگیری و درمان این بیماری و کاهش آلام بیماران باشد؛ ازینرو متخصصین حوزه سلول‌های بنیادی و سلول درمانی در مرکز توسعه فناوری محصولات پیشرفته رویان به دنبال تولید محصول منحصر به فرد سلولی رفته‌اند تا در آینده‌ای نزدیک بتوانیم شاهد درمان بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید در کشور عزیزمان ایران باشیم

دیابت نوع 1 (T1D)

دیابت نوع 1، نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی فرد علیه سلول‌های بتا در پانکراس وارد عمل شده و این سلول‌ها را از بین می‌برد. هم اکنون این بیماران می‌بایست به صورت مادام العمر از تزریق انسولین برای کنترل قند خون خود استفاده کنند. لذا، یافتن درمان‌های جایگزین علاوه بر تاثیر بر کیفیت زندگی این بیماران می‌تواند بر میزان هزینه‌های درمانی تحمیل شده بر مردم و دولت اثر شگرفی بگذارد. همچنین، کنترل قند خون با تزریق انسولین درمان ایده‌آلی نیست، زیرا پاسخ مناسب فیزیولوژیک ترشح انسولین در پاسخ به میزان قند خون وجود ندارد. بنابراین، این افراد در معرض عوارض دیابت از جمله تاثیر بر سیستم کلیوی، بینایی، قلبی-عروقی و اعصاب محیطی هستند از طرف دیگر، تزریق انسولین می‌تواند با دوره‌های افت قند خون همراه باشد که در بعضی بیماران منجر به وقوع کمای ناشی از افت قند خون می‌شود.

امروزه گزینه کلینیکی امیدوار کننده جهت درمان دیابت نوع 1، پیوند جزایر لانگرهانس پانکراس است. از سال 2000 که تیم Shapiro و همکاران پیوند موفق جزایر لانگرهانس را بر روی 7 بیمار دیابتی انجام دادند، تاکنون تیم‌های مختلفی از این تکنیک برای درمان بیماران دیابتی نوع 1 غیر قابل کنترل (Brittle diabetes) استفاده نموده‌اند. امروزه ثابت شده است که پیوند جزایر لانگرهانس برای بیماران واجد شرایط می‌تواند باعث کاهش عوارض دیابت شود و نیز از ایجاد کمای ناشی از افت قند خون به طور کامل جلوگیری نماید.

به این منظور آزمایشگاه فرآوری جزایر پانکراس انسانی در پژوهشگاه رویان راه اندازی گردید تا بتواند قدم موثری برای درمان بیماران ذکر شده در کشور برداشته و بار اقتصادی زیادی را از دوش خانواده‌های دارای بیماران دیابتی و نیز سیستم سلامت کشور بردارد. همچنین درمان این بیماران با جلوگیری از ابتلای آن‌ها به عوارض دیابت از جمله نارسایی کلیه و مشکلات چشمی و قلبی و زخم‌های دیابتی بر کیفیت زندگی این بیماران بسیار تاثیر گذار است.

در این راستا برآن شدیم تا در این مرحله از کار، با اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح، گام های موثر خود را با سرعت بیش از پیش برای خدمات دهی شایسته به بیماران برداریم.

سایره پروژه ها